Bu gün Türk Dünyası’nın dahi şahsiyetlerinden ünlü Özbek şair, yazar, düşünür ve devlet adamı Alişir Nevai’nin doğumunun 581. yıl dönümüdür. Ali Şir Nevai 15. yüzyılda yaşamış olan bir Türk şairdir. Yazmış olduğu şiirleri ile kısa sürede ünlenmiştir. Ali Şir Nevai aynı zamanda yazar ve siyasetidir.
Ali Şir Nevai 1441 yılında dünyaya gelmiştir. Günümüzde Afganistan’ın Herat şehrinde dünyaya gelmiştir. Hicri takvime göre ise Ramazan ayında 844 yılında dünyaya gelmiştir. Ali Şir Nevai doğduğunda Timur devleti dünyanın en büyük devletlerinden bir tanesiydi. Herat şehrinde dünyaya gelmiş ve burada eğitim hayatına başlamıştır. Ali Şir Nevai’nin ailesi de Çağatay ailesinden gelmektedir. Çağatay sülalesinin en önemli ailelerinden gelmektedir. Ailesi de “emir” unvanı almış yüksek mertebelere gelmiş ailelerden bir tanesiydi.
Ali Şir Nevai henüz küçük yaşlarda iken babasını kaybetmiştir. Saray’da eğitim almaya başlamış ve eğitim hayatını bir müddet burada sürdürmüştür. Timur’un torunu olan Ebu Kasım Bey’in yanında yetişmiş bir şairdir. İmar eserleri ile bilinmektedir.
Ali Şir Nevai Çağatay ve Özbek kültüründe önemli olan şairlerden bir tanesidir. Nevai, çeşitli edebî türlerde yazdığı çok sayıda manzum ve mensur eserleri sayesinde, ünü sadece Özbek edebiyatını değil, bütün Türk edebî coğrafyasını kuşatmış ve etkilemiştir. Nevai, divanları ve mesnevileri, tezkireleri, ilmî çalışmaları, dinî ve ahlâkî eserleriyle, zaman ve mekân sınırlarını aşarak yaşadığı dönemden itibaren ismi bütün Türk edebiyatına mal olmuş biridir. O, Çağatay edebiyatının ve Türkçesinin adıyla özdeşleşmesine ve “Nevai dili ve Nevai üslubu” diye anılmasına vesile olmuş; Baykara meclislerinin oluşumundaki etkin rolüyle devlet-sanat ilişkisinin ne denli önemli olduğunu göstermiştir.
Yorum yazabilirsiniz