Kanal Avrasya Projesi
Kazakistan Ulusal Lideri Sayın Nazarbayev’in Rusya’nın Soçi kentinin ev sahipliği yaptığı Avrasya Ekonomik Birliği zirvesindeki tarihi önerisi zirvenin ardından çok konuşulacak. Hazar Denizi’nin Karadeniz’e yeni bir su yolu ile bağlanmasını içeren Sayın Nazarbayev’in bu teklifi Orta Asya Bölgesi’ne sosyo-ekonomik önemli faydalar sağlayacaktır.
Hazar’ın doğusunda kalan Kazakistan ve Türkmenistan’ın enerji kaynaklarının doğru ekonomik değere ulaşması için uluslararası pazarlara serbest bir şekilde ulaşması gerekmektedir. Hazar Denizi’nin bir iç deniz olması ve uluslararası su yolları ile irtibatının zayıf olması Türk Devletleri’nin enerji kaynaklarının gerekli değeri görmesini engellemiştir.
Süveyş Kanalı fikrini ilk ortaya atan Sokullu Mehmed Paşa, gene aynı şekilde Hazar Denizi’ni Karadeniz’e bağlamak için de Don – Volga (İdil) kanal projesini gündemine almıştır. 1568 yılında bölgeye Kasım Paşa komutasında bir ordu bile gönderilmiş, ancak seferin başarılı olamaması kanalın da inşasını engellemiştir. 17.nci yüzyılda Rus Çarı Petro, Osmanlı Devleti tarafından bir kısmı tamamlanan kanalı tamamlamak istemiş de ancak o da muvaffak olamamıştır. 1 Haziran 1952’de, Sovyetler Birliği döneminde ise bugün kullanılan hali ile tamamlanmıştır.
Tamamlanan bu kanal en fazla 5.000 ton yük taşıyan deniz araçlarının geçişine imkan sağlamaktadır.
Sayın Nazarbayev’in bu önerisi hayata geçtiği taktirde; Kazakistan’ın Aktau, Türkmenistan’ın Türkmenbaşı ve Azerbaycan’ın Bakü limanlarından yüklenen yüksek tonajlı petrol ve LNG (Sıvılaştırılmış Doğalgaz) tankerlerinin uluslararası pazarlara doğrudan ulaşabilmesi, bölgedeki bütün devletlere büyük ekonomik imkanlar sağlayacaktır.
Her daim dost ve kardeş ülkeler için hayırlı olsun