Türk dünyasının önemli isimlerinden, Azerbaycan’ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey’in vefatının ardından 24 yılı geride bıraktık.
Elçibey, Azerbaycan’ın SSCB içinde bir sömürge durumunda olduğunu dile getirmiş ve ülkenin bağımsız, demokratik bir cumhuriyet olacağına inanmıştır. Sosyalizm karşıtı bir duruş sergileyen Elçibey, Atatürk, Gandhi ve Mehmed Emin Resulzade’den ilham almıştır. Kuzey ve Güney Azerbaycan’ın birleşmesi gerektiğini savunmuş ve Dağıstan, Gürcistan ile Ermenistan’a verilen toprakların yeniden Azerbaycan’a kazandırılmasını, yani Bütün Azerbaycan ideolojisini benimsemiştir. Ayrıca, Turan’a giden yolun Bütün Azerbaycan’dan geçtiğini öne sürmüştür.
EBULFEZ ELÇİBEY KİMDİR?
Gerçek adı Ebulfez Aliyev olan Ebulfez Elçibey, Ordubad’ın Keleki köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Güney Azerbaycan kökenli Kadirgulu Bey, annesi ise Anadolu’da doğmuş ve Keleki’ye göç etmiş olan Mehrinisa Hanım’dır. Babası, 1943 yılında II. Dünya Savaşı’na katılmış ve o zamandan sonra kendisinden bir daha haber alınamamıştır.
Ebulfez Elçibey, lise eğitimini Nahçıvan’da tamamladı. 1957-1962 yılları arasında Azerbaycan Bakü Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Arap Filolojisi Bölümü’nde öğrenim gördü ve 1965 yılında aynı üniversitede yüksek lisans yaptı. Öğrencilik yıllarında Azerbaycan tarihi ve devrim tarihi üzerine dersler veren dernekler kurdu.
1963-1964 yıllarında Mısır’da tercüman olarak görev yaptı. 1969 yılında, Azerbaycan Bakü Devlet Üniversitesi’nde ünlü tarihçi Prof. Dr. Ziya Bünyadov’un danışmanlığında “Tolunoğulları Devleti (868-905)” başlıklı doktora tezini yazarak doktorasını tamamladı. Bu tez daha sonra kitap olarak yayımlandı.
1968-1975 yılları arasında Azerbaycan Bakü Devlet Üniversitesi’nde Asya ve Afrika Tarihi Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1970’lerde Azerbaycan’ın bağımsızlığı için mücadele eden Elçibey, 1975’te milliyetçilik suçlamasıyla 1,5 yıl hapis cezası aldı.
Serbest bırakıldıktan sonra, 1977’de Azerbaycan Milli İlimler Akademisi El Yazmaları Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı ve burada öğretim üyeliği ve Anabilim Dalı Başkanlığı gibi çeşitli akademik görevlerde bulundu.
Elçibey, 22 Ağustos 2000’de prostat kanseri tedavisi gördüğü Ankara’da 62 yaşında hayatını kaybetti. Cenaze törenine sekiz yüz bin kişi katıldı. Dönemin Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev de törene katıldı ve Elçibey’in naaşı önünde saygıyla eğildi. Haydar Aliyev’in salona girişi sırasında katılımcılar “Elçibey!” sloganlarıyla onu karşıladılar.
Yorum yazabilirsiniz