“Türk Silahlı Kuvvetleri’nin düzenlediği harekat üzerinden 50 yıl geçti.”
Kıbrıs’ın Tarihi ve Geçmiş Dönemdeki Siyası Havası
Osmanlı Devleti, 1878’de Rusya ile yaptığı savaşta yenilgiye uğradıktan sonra, İngiltere’ye karşı yardım almak amacıyla Kıbrıs’ı kiraladı. Ancak, 5 Kasım 1914’te İngiltere adayı tamamen ilhak etti. 1923’te Lozan Anlaşması ile Kıbrıs, resmi olarak İngiltere’ye bırakıldı.
1821’den beri Kıbrıs ve Anadolu’nun batı kıyısının Yunanistan’a bağlanmasını amaçlayan “Enosis” hayalleri peşinde koşan Kıbrıslı Rumlar, İngiltere’nin yönetiminde ve Yunanistan’ın desteğiyle bu planlarını açıkça ortaya koydu.
Kıbrıslı Rumlar, diplomatik yollarla adanın tamamını elde edemeyeceklerini fark edince “EOKA” adlı terör örgütünü kurdular. 1 Nisan 1955’te şiddet eylemlerine başlayan bu örgüt, “Enosis”e karşı çıkan herkesi hedef alarak 1958 yılına kadar 400 Rum, 109 Türk ve 100 İngiliz’in ölümüne neden oldu. Ayrıca, EOKA’nın faaliyetleri nedeniyle 33 Türk köyü boşaltıldı.
Kıbrıslı Türkler, saldırılar karşısında direniş örgütleri kurarak 1958’de Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) adı altında birleştiler.
Ada’daki karmaşa, Zürih ve Londra Antlaşmaları’na kadar devam etti. 11 Şubat 1959’da imzalanan bu antlaşmalar sonucunda İngiltere, Türkiye ve Yunanistan tarafından garantörlük sağlanarak Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulması kararlaştırıldı.
Kıbrıs Türk toplumuna 1960 Anayasası ile tanınan haklar, 1963’te Rum tarafının tek taraflı kararıyla kaldırıldı ve bu tarihten itibaren Türk toplumuna yönelik silahlı saldırılar yeniden başladı.
“Ayşe Tatile Çıksın”
Türkiye, 20 Temmuz 1974’te garantör devlet olarak müdahale etme hakkını kullanarak Kıbrıs Barış Harekatı’nı başlattı.
Birleşmiş Milletler’in çağrısı üzerine 22 Temmuz 1974’te ateşkes ilan edildi ve çatışmalar sona erdi.
Kıbrıs’taki taraflar arasında 25 Temmuz 1974’te “Cenevre Görüşmeleri” başladı. Ancak, Yunanistan ve Rum tarafının talepleri kabul etmemesi ve adadaki Türk halkına yönelik katliam yapma olasılıkları, ikinci bir harekatı kaçınılmaz hale getirdi.
Bu doğrultuda, “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla 14 Ağustos 1974’te gerçekleştirilen “İkinci Kıbrıs Barış Harekatı” ile adaya barış ve huzur getirildi.
Yorum yazabilirsiniz